7 Nisan 2012

Dil ve Pomakça Şiveleri

Dil

Ana dil: Pomakça

Pomakların konuştukları dil güney Slavca dil gurubunun bir şivesidir. Pomakçada harf yapısı aynı Bulgarcada olduğu gibidir. Kiril Alfabesi ile yazımı daha kolaydır. “ya-ts-ch” gibi seslerin karşılıkları genellikle Latince tek harf ile ifade edilemez. Pomakça dili 2 bin senedir yaşıyor ve yaşamaya devam edecektir.

Pomakça olarak adlandırılan pomakların konuştukları lehçe ve şiveler güneydoğu slavcasının Bulgar - Makedon dil gurubuna aittir. Yöreler itibarıyla farklı slav lehçe ve şiveleri konuştuklarından dolayı henüz homojen bir pomak dilinden söz edememekle birlikte son yıllarda standartlaştırmaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Günümüzde özellikle Türkiye ve Yunanistan’da pomakların konuştukları slav lehçe ve şiveleri unutulmak üzeredir. Ayrıca Türkçenin zaman içindeki etkisi hasebiyle lehçe ve şiveler kısmen Türkçeleşmiştir. Bulgaristanda ise Pomakların konuştukları lehçe ve şiveler ana dil olan Bulgarcanın da bir slav dili olması nedeniyle hala kısmen korunabilmiştir.

Pomakça Şiveleri

Lofça yöresi Pomakçası ( Bulgarcaya benzer )

Rodop bölgesi Pomakçası ( Bulgarcaya benzer)

Batı Trakya bölgesi Pomakçası ( Bulgarcaya benzer )

Drama, Karacaova ve Tikveş bölgeleri Pomakçası ( Makedoncaya benzer)

Gora(Arnavutluk) Pomakçası ( Makedoncaya benzer )

Pomakça Sözcükler

Sayılar

1-Adin, edin, idna, anno
2-Dve
3-Tri
4-Çetri
5-Pyet
6-Şyes
7-Şedem
8-Osem
9-Devet
10-Deset
20-Dvedeset
50-Pyetdeset
100-Sto
200-Dvesto
500-Pyetsto
1000-Hilyada, Tysyacha

Günlük Konuşma

Znayeş li pomatski-Pomakça bilir misin?
Da, Znam-Evet bilirim
Dyeka hodiş-Nereye gidiyorsun?
Ya / as hodim na seloto-Ben köye gidiyorum
Ya / as sam pomak-Ben Pomak'ım
Dones vremeto e mlogu hubuva-Bu gün hava çok güzeldir.
Semeystvo-Aile
Mayka, nanka-Anne
Bubayko,ubayko-Baba
Nana-Nine
Dyadu-Dede
Kuşta, Koşta-Ev
Daye, dayço-Dayı
Mico, mijo-Amca
teska-teyze,hala
kaleko-enişte
tate,kaku-abla
aga-ağabey
Ya şa varvi na kasabota-Ben kasabaya gidiyorum.
Kak ta zuvat? - Adın ne ?
Zuvot ma Süleyman-Adım Süleyman
Kolko si godini?-Kaç yaşındasın
Na sedyam (bazen 'Na yedi gudine)-yedi yaşındayım
Da lafiş turski znayiş li-Türkçe konuşmayı bilir misin
1. Bolgarsku-Bulgarca
2. Gırsku-Yunanca
Ya turski neznam, pomaşki şafim-Ben Türkçe bilmem, Pomakça konuşurum.
Kolko si godini?-Kaç yaşındasın
Na sedyam (bazen 'Na yedi gudine)-yedi yaşındayım
Da lafiş turski znayiş li-Türkçe konuşmayı bilir misin
1. Bolgarsku-Bulgarca
2. Gırsku-Yunanca
Ya turski neznam, pomaşki şafim-Ben Türkçe bilmem, Pomakça konuşurum.

Günler

Pazartesi-Ponedelnik
Salı-Vtornik
Çarşamba-Sryada/Sreda
Perşembe-Chetvartak
Cuma-Petak
Cumartesi-Sabota
Pazar-Nedelya

Renkler

Sini, sin-Mavi
Choran-Çoran-Siyah
Cherveno-Çerveno-Kırmızı
Joltu-Sarı
Zelen-Yeşil
Belu-Beyaz
Kafiya-Kahverengi

Meyveler

Çireşe-Kiraz
Yebalka-Elma
Siliva-Erik
Karpuza-Karpuz
Partigal-Portakal
Krusha-Armut
Dyulya, duna-Ayva
Kesten-Kestane

Pomakça Deyimler

Saka mu sa-Öyle sanıyor.
Kolku gu ze-Kça satın aldın.
Ranata ma buli-Yaram ağrıyor.
Uştrekana ufso-Kırkılmış koyun.
Zberi parseletu varvim-Bezleri topla gidiyoruz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder